به قلم محمدزمان نیکرای
یک مرور کوتاه، بر رویداد های سالیکه گذشت
جهان ما در سالیکه گذشت، حوادث و رویداد ها، تغییرات و تحولات زیادی را در عرصه های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی تجربه نموده است. در این سال روابط سیاسی و دیپلوماتیک جدید شکل گرفت و رقابت ها، در راستای گسترش ساحه ی نفوذ، منجر به درگیریهای نظامی در ساحات مختلف کره خاکی ما گردید..
در طی سال گذشته، درشرق میانه تحولات عظیمی، درعرصه سیاسی بوجود آ مد. روابط ایران وعربستان بهبود یافت و روابط اسراییل با کشور های امارات متحده عربی ، بحرین و عربستان نیز برقرار گردید. از جانب دیگر رقابت های جهانی منجر به مرز بندی های جدید، برمحورهمکاری های نزدیک استراتژیک دول وکشور ها گردید.
بقلم: محمد زمان نیکرای
روزنگار ۴ جنوری ۲۰۲۴
د شانګهای د همکارۍ سازمان د پخوا په پرتله ډیر فعال دی او ځانګړی دریځ لري او د نړۍ مسلو او پیښو ته حساس دی. دا ټول شیان په ډاګه کوي چې نړۍ د څو قطبي کیدو په لور روانه ده. د یادولو وړ ده چې د نړۍ په ځانګړې توګه د زبرځواکونو ترمنځ سیالۍ د نړۍ په بیلابیلو برخو کې د یو لړ جنجالونو، خوبونو او نظامي جګړو لامل شوې او بې شمیره بدمرغه پایلې یې لرلې دي.
جنگ بین روسیه و اوکراین، اسراییل و حماس نمونه های بارز رویداد های سال ۲۰۲۳ بوده اند . جنگ اوکراین که دو سال قبل آغاز گردید. این جنگ دو ابر قدرت جهان و متحدین شانرا در مقابل هم قرار داد. طی این جنگ تباهکن و فرسایشی، مدرن ترین و خطر ناکترین اسلحه استعمال و مورد آزمایش قرارداده شد. البته پیامد های این جنگ لعنتی نه تنها برای طرفین سنگین و پر هزینه بوده است، بلکه ده ها هزارانسان بیگناه ملکی کشته، زخمی و میلیون ها نفر دیگر آواره و مجبور به مهاجرت گردیدند.
یکی دیگر از مثال های برجسته حوادث سال گذشته جنگ شاخه نظامی فلسطین (حماس) با اسراییل است که، بتاریخ هفتم اکتوبر آغاز گردیده و تا اکنون به شدت ادامه دارد. البته تلفات این جنگ هم غیر قابل تصوراست. تا اکنون در حدود بیش از بیست هزار نفر از مردم مظلوم فلسطین کشته و در حدود نیم میلیون نفردیگر بی خانمان و آواره گردیده اند. محلات مسکونی و زیر ساخت ها در اثر بمبارد ها ی هوایی و توپخانه سنگین ارتش اسراییل کاملا به ویرانه ها مبدل شده و به خاک یکسان گردیده اند.
از جانب دیگر علی رغم تلاش های سازمان ملل جهت خاموش ساختن آتش جنگ، باز هم جنگ به شدت و بی وقفه ادامه دارد. این جز یک فاجعه وحشتناک بشری، یک تراژیدی قرن حاضر و یک نسل کشی تمام عیار چه بوده میتواند ؟
خو په افغانستان کې څه روان دي؟
څه دپاسه دوه کاله کېږي چې د دغه هېواد په مظلومو خلکو باندې د سخت دریځو، تندلارو او ترهګرو ډلو واکمني روانه ده او د دغه رژیم تر واکمنۍ لاندې د هېواد ټول سیاسي، ټولنیز، اقتصادي او کلتوري بنسټونه له منځه تللي دي. فقر، بې روزګاري او یو وخت د دې جاهل او بې سواده ډلې د کلتور ضد سیاست په پایله کې د ښوونځیو او کالجونو دروازې د نجونو پر مخ وتړل شوې او پر ځای یې په زرګونو کسان په ظاهره د مذهب په نوم د ښوونه او روزنه" ښوونځي د افراطیت د ودې لپاره پرانستل شول.
همین قسم زنان بمثابه نیمی از پیکر جامعه از تمام حقوق انسانی خویش یعنی، حق تحصیل، حق کار و آزادی های مدنی محروم گردیده اند.
زنان معترض و منسوبین سابق نظامی به اتهام مخالفت با نظام طالبی و بهانه های گوناگون تحت تعقیب، آزار و اذیت قرار گرفته دستگیر، شکنجه و حتی به قتل می رسند. ترور، وحشت و اختناق بیداد میکند.
په یوه کلمه کې ویلای شو چې افغانستان په یوه خلاص زندان بدل شوی او په داسې سختو او دردونکو شرایطو کې زموږ په میلیونونو بې وزله خلک د وطن پرېښودو ته اړ شوي او له هېواده بهر کډوال شوي دي.
با توجه به مطالبی که در فوق از آن تذکر رفت، طالبان نه تنها در داخل کشور بلکه، در سطح بینالمللی هم مشروعیت کسب نکرده و تا اکنون از طرف هیچ کشور ی برسمیت شناخته نشده اند.
باید متذکر شد که، علی رغم اعتراضات و تقاضا های مکرر مردم افغانستان، جامعه جهانی و سازمان ملل به صدای داد خواهی مردم این کشور توجه نکرده و اگر گاهی هم مشکل افغانستان در جلسات سازمان ملل مطرح شده، طی قطعنامه ها و صدور اعلامیه های با لحن بسیار نرم و مصلحت آمیز و نصیحت های پدرانه (!) گروه طالبان را به رعایت حقوق بشر و تشکیل دولت فرا گیر توصیه نموده و هیچ اقدام عملی را بمنظور تحت فشار قرار دادن گروه طالبان انجام نداده و حتی تحریم ها هم بالای طالبان تاثیر نداشته است
له یوې خوا ملګري ملتونه پر طالبانو بندیزونه لګوي او له بلې خوا د «بشري مرستو» تر سرلیک لاندې په اونیو کې میلیونونه ډالره مرستې لیږي. په حقیقت کې د ملګرو ملتونو دغه دوه مخی سیاست او د بشردوستانه مرستو (!) طالبان نور هم زړور کړي او د خپلو وحشتناکو، تروریستي، افراطیت او توکمپالو او توکمیزو کړنو په ترسره کولو کې یې لاسونه خلاص کړي.
په تېر کال کې د نړۍ په نورو برخو کې هم داسې پېښې روانې دي چې ځينې يې په لنډ ډول يادوو:
طی سال ۲۰۲۳ انتخابات در ترکیه برگزار و رجب طیب اردغان دو باره بحیث رییس جمهور آنکشور انتخاب گردید.
طی سال گذشته کنش های لفظی و برخوردهای مرزی بین طالبان و کشور های همسایه (ایران و پاکستان) صورت گرفت و صدها هزار مهاجر افغان ازین کشور ها اخراج گردیدند.
تېر کال د پاکستان سیاسي او اقتصادي بحران خپل اوج ته ورسېد. د پاکستان له پارلمان څخه د باور رايې په ترلاسه کولو کې د پاتې راتلو له امله لومړی وزير او د تحريک انصاف مشر عمران خان له خپلې دندې ګوښه او شهباز شريف د مسلم ليګ ن د مشر په توګه وټاکل شو.
طی سال ۲۰۲۳ سیلاب عظیمی یک سوم پاکستان را زیر آب ساخت که در اثر آن ۳۳ میلیون نفر بی خانمان گردید. یک هزار و ۴۰۰ تن کشته شد و در حدود ۳۰ میلیارد دالرخساره به آنکشور وارد گردید. همچنان در این سال مراسم تاجگذاری چارلز سوم پادشاه بریتانیا برگزار گردید.
شمالي کوریا د توغندیو په پرله پسې ازموینو سره خپل هیواد نړۍ ته د اټومي وسلو لرونکی هیواد په توګه وړاندې کړ او تل یې جنوبي کوریا او د هغه ستراتیژیک متحد امریکا متحده ایالات د اټومي برید ګواښ کړی دی.
روسیه در جریان جنگ اوکراین بارها به آن کشورهشدار داد که، در صورت دخالت مستقیم ناتو دراین جنگ، از سلاح هستوی استفاده مینماید.
رویارویی چین و تایوان وقوع یک در گیری نظامی، تا سرحد جنگ سوم جهانی، را محتمل ساخت.
بیست و هشتمین نشست سازمان آب و هوای ملل متحد، بتاریخ ۲۹ اکتوبر در کشور امارات متحده عربی، بر گزار گردید. اما، مانند نشست های گذشته کدام دست آورد ملموسی، در رابطه با اتخاذ تدابیر جهت جلوگیری از آلوده گی هوا و کاهش گاز های گلخانه یی، نداشته است.
باید خاطر نشان کرد که، طی سالیان اخیر استفاده از سوخت فوسیلی و تولید گاز های گلخانه یی، توسط کشورهای دارای صنایع بزرگ، موجب آلوده گی روز افزون هوا گردیده و پیامد های خطر ناک آن، تغییر اقلیم، گرمایش تدریجی هوای کره زمین، خشکسالی های متواتر و شیوع امراض سیستم تنفسی می باشد، که این امر به صحت و سلامت انسان ها آسیب های جبران ناپذیری وارد نموده و باعث نگرانی جدی جهانیان گردیده است.
با نظرداشت موضوعاتیکه در فوق از آن تذکر بعمل آمد، به این نتیجه میرسیم که، ثبات و نظم جهانی در اثر رقابت های نا سالم، قلدری، زورگویی و بر افروختن آتش جنگهای خانمانسوز و تجاوز به حقوق دیگران توسط خود خواهی ها و سیاست های غیرمسوولانه رهبران و زمامداران دول بزرگ جهان، برهم زده شده و صدمات جبران نا پذیری به زنده گی صلح آمیز و همزیستی مسالمت آمیز خلقهای جهان وارد گردیده است.
اگر وضعیت به همین منوال ادامه یابد و زمامداران خود خواه، دیکتاتور و دارای جنون قدرت، مسوولانه عمل نکنند، خدای ناخواسته در اثر یک تصمیم نادرست و یا یک اشتباه محاسباتی، با استفاده از سلاح کشتار جمعی، تمام ارزش ها و دست آورد های تمدن بشری در یک لحظه به باد فنا خواهد رفت و یکسره زنده گی بشر به روی کره زمین خاتمه خواهد یافت.
بنا بران این رسالت تاریخی همه افراد هدفمند و صلحدوست است که، در آینده به کسانی رای دهند که، شایستگی رهبری و زعامت را داشته باشند و بخاطر تامین صلح، حفاظت از ارزشها و دست آورد های مدنی و رفاه و خوشبختی بشریت، در سطح جهان، کار کنند.
در خاتمه حلول سال ۲۰۲۴ را به کافه مردمان صلحدوست جهان تبریک وتهنیت میگویم.
امیدوارم سال جدید، پر از صفا و صمیمیت، صلح و امنیت در سرتاسر جهان و آینده بهتر برای همه بشریت صلحخواه بوده باشد.
اسراییل کولی شي؟
حماس له منځه یوسي؟
اسراییل پیوسته اعلام می دارد که، جنگ جاری را تا محو کامل گروه حماس ادامه میدهد. در اینجا میخواهیم این موضوع را به ارزیابی بگیریم و ببینیم که، آیا این یک کار ممکن است؟
پرون د قطر په منځګړیتوب د اسراییلو او حماس ترمنځ اوربند د دوو نورو ورځو لپاره وغځول شو. د اوربند غځول چې له تېرو شپږو ورځو راهیسې پر اسراییلو د نړیوالو فشارونو له امله نافذ شوی، د غزې د تړانګې اوسېدونکو ته چې له جګړې ستړي شوي، د خوراکي توکو، درملو او سون توکو د رسولو بنسټ جوړوي. ډیر ښه اقدام دی
روزنگار ـ ناروی
۲۹ نوامبر ۲۰۲۳
اسراییل به دنبال حمله ی غافل گیرانه ی نظامی گروه حماس، بر یک محفل رقص و آواز در یک کلوپ شبانه که، سحرگاه روز هفتم اکتبر به وقوع پیوست، به شمال غزه حمله کرد. تعداد زیادی را کشت. تعدادی را زخمی کرد و هزاران خانه، مکتب و بیمارستان را ویران و صدها نفر دیگر را گروگان گرفت.
له دې پېښې وروسته تل ابیب د غزې په تړانګه کې د حماس پر ضد پراخ هوايي، ځمکني او سمندري بریدونه پیل کړل، چې ویل کېږي د غزې تراړې شاوخوا دیارلس زره ملکي وګړي وژل شوي او زرګونه نور ټپیان شوي دي
اسراییل علی الرغم قبول آتش بس اخیر اصرار میدارد که، جنگ را تا از بین بردن آخرین فرد گروه حماس و به قول خود پاک سازی نوار غزه از وجود این گروه ادامه میدهد.
حالا پرسش این است که، آیا نتانیاهو می تواند حماس را بطور کلی از بین ببرد و نوار غزه را در قبضه ی خود درآورد؟
خیلی ها به این باور اند که، این برنامه و این اراده ی اسراییل به جایی نمی رسد و تل ابیب هیچگاه نمی تواند حماس را بطور کل از صحنه ی سیاسی ـ نظامی و از سرزمین نوار غزه براند و بین ببرد.
به دلایل زیر:
۱ ـ حماس یک گروه کوچک نیست
حماس یو څو محدود کسان او نوي جوړ شوي یاغیان ندي چې د اسراییلو په وړاندې راپورته شوي. د دې ډلې په مقابل کې پنځه لسیزې وړاندې په ۱۹۸۷ کال کې په فلسطین کې د اسرائیلي اشغال په وړاندې د یوه اسلامي حرکت او مقاومت په توګه شتون درلود او تل یې د اشغال په مخالفت کې وه.
حماس از آن وقت تا امروز در بین دو میلیون شهروند نوار غزه رشد و انکشاف نموده و به نظر می آید از پایه های محکم اجتماعی، بر بنیاد اصول و ارزش های دینی و فرهنگی در بین این جمعیت برخوردار است.
د حماس ماتې او تباهي د غزې په تړانګه کې د دوه ميليونو فلسطينيانو د ژوند د تباهۍ په معنا تعبير کېدای شي او دا کار نه يوازې ستونزمن بلکي ناشونی کار دی.
۲ ـ حماس، یک گروه ایدیولوژیک
حماس نه یوازې پوځي ډله ده، بلکې یوه ایډیالوژیکه ډله هم ده.
ایدولوژی این گروه بر پایه ی ترکیبی اسلام سیاسی و مبارزه با اشغال فلسطین توسط اسراییل می باشد.
این گروه از همان آغاز تاسیس خود «۱۹۸۷» هدف و مرام خویش را آزادی فلسطین از اشغال اسراییل و تشکیل یک دولت اسلامی در این منطقه اعلام داشته است.
ډیری باورونه دا دي؛ لکه څنګه چې امریکا په افغانستان کې د القاعده په له منځه وړلو کې له خپلو ټولو ځواکونو او هوايي او ځمکنیو بریدونو سره پاتې راغلې، اسراییل هم نه شي کولای چې له غزې، سیمې او نړۍ څخه حماس په بشپړه توګه له منځه یوسي.
۳ـ همکاری های نظامی
رویداد های یک ماه اخیر نشان داد که، حماس در عملکرد نظامی خود علیه اشغال اسراییل تنها نیست. گروه جهاد اسلامی که، هدف آن را از میان بردن اسراییل، از طریق مبارزه ی مسلحانه و برپا کردن کشوری بنام فلسطین یا حکومت اسلامی تشکیل میدهد، نیز در پهلوی حماس علیه اسراییل می جنگد.
۴ـ پیوند ها و حامیان منطقه ای
حماس نه فقط به عنوان سمبولی از فرهنگ ملی ـ مذهبی فلسطینیان در جامعه فلسطینی و نوار غزه، بلکه در کشور های همسایه و منطقه نیز ریشه ها و طرفداران قدیم و جدید خود را دارا می باشد.
در زیر موضعگیری ها و چگونگی دیدگاه کشور های همسایه و منطقه ای را، در برابر حماس ارایه می داریم، که، {برنامه ی از میان برداشتن کامل حماس را از غزه} برای اسراییل نه فقط دشوار، بلکه همچنان ناممکن نشان میدهند.
جمهوری اسلامی ایران
جمهوری اسلامی ایران همواره به عنوان یکی از حامیان اصلی حماس در منطقه شناخته می شود. ارتباطات نزدیک ایدیولوژیک و نظامی میان ایران و حماس باعث شده است تا، تهران به عنوان یکی از حامیان اصلی حقوق ملت فلسطین باقی بماند.
تهران له وروستیو جګړو وروسته د حماس له دریځه په کلکه دفاع وکړه او د اسرائیلو پر ضد یې د دغې ډلې وسله واله مبارزه د حق او اشغال خلاف عمل وباله.
امارت قطر
قطر که، در این شب و روز مساله ی ختم جنگ و تامین صلح بین حماس و اسراییل را در دستور کار روزانه ی خویش دارد و در نتیجه ی تلاش های روز افزون آن، آتش بس شش روزه برقرار گردید، در گذشته حمایت های مالی به حماس ارایه داده است. قطر همچنان نقش مهمی را در تسهیل برخی از گفتگوهای صلح بین حماس و اسراییل ایفا نموده است.
جمهوری لبنان
په لبنان کې حماس له حزب الله او مقاومتي ډلو سره متحد دی. د اسرائیلو پر ضد دغه ائتلاف په سیمه کې د فلسطیني مقاومت غورځنګ په نوم یادیږي.
هرچند حزب الله لبنان در حوادث اخیر بین حماس و اسراییل کاری نکرد که، به یک رویارویی تمام عیار میان لبنان و اسراییل تبدیل شود، با آن هم خطر این رویارویی هر آن متصور بود و هنوز هم هست.
جمهوری یمن
په یمن کې حماس هم له ځینو یمني وسله والو ډلو سره اړیکې لري. د یمن د حوثي یاغیانو په منځ کې، د اسراییلو په مخالفت کې، نه یوازې د حماس ډلې سره، بلکې د نړۍ په ټولو برخو کې د نورو مسلمانانو سره یو ډول غیر مستقیم پیوستون لري.
گفته می شود، هوثی ها در برابر حملات چندین بعدی اخیر اسراییل به نوار غزه، به گونه های مختلف از خود واکنش نشان داده اند.
جمهوری ترکیه
انقرې په تیرو وختونو کې د حماس په ملاتړ کې مهم رول لوبولی او د دواړو ترمنځ سیاسي او اقتصادي اړیکې پیاوړې شوي دي.
روابط ترکیه با گروه های فلسطینی، از جمله حماس، بیشتر تحت پوشش مسایل مربوط به مسلمانان و مسایل فلسطین بوده است.
جمهوری عربی مصر
در حالیکه، تسهیلات مرزی جمهوری عربی مصر با قطاع غزه تاثیر مهمی بر زنده گی اقتصادی این منطقه داشته است، برخی از نظرات رسمی قاهره نسبت به گروه حماس منفی می باشد. از همین سبب بود که، قاهره در حوادث اخیر برای اجازه دادن به ورود پناه جویان نوار غزه به خاک خود از احتیاط لازم کار گرفت.
عربستان سعودی
روابط حماس با عربستان سعودی همواره متغیر بوده است. تناقضات سیاست ها و اختلافات منطقه ای بر این روابط اثر گذار بوده اند.
در گذشته ها حماس برای حل مساله ی فلسطین و اسراییل برای رسیدن به حقوق فلسطینیان از راه زور، جنگ و مقاومت حرف میزنند. این در حالی است که، به باور عربستان سعودی کاروان صلح اسراییل و فلسطین باید از معبر مذاکره و حل دیپلماتیک بگذرد.
له دغو اختلافاتو سره سره، سعودي عربستان پر حماس باندې د اسرائیلو د بریدونو له پیل وروسته له تل ابیب سره د خبرو بهیر وځنډاوه، چې د حماس پر وړاندې د اسرائیلو د پراخو بریدونو په غبرګون او د حماس د ملاتړ په توګه تعریف شوی دی.
دولت شاهی عمان
عمان نیز به عنوان یک کشور متعهد به دیپلماسی صلح آمیز در منطقه شناخته می شود. با این حال حملات اسراییل را به خاک غزه مورد نکوهش قرار میدهد.
سلطنت مطلقه ی اردن
اردن به عنوان یک کشور همسایه ی فلسطین دارای ارتباطات متنوع با گروه ها و ارگان های فلسطینی، از جمله حماس، می باشد.
۵ـ رویارویی های گذشته
باید گفت که، این اولین باری نبوده و نیست که، حماس با اسراییل به درگیری مسلحانه می پردازد. بلکه، حماس در طی سالهای موجودیت خویش چندین بار با اسراییل رویارویی نظامی داشته است.
برخی از این رویارویی ها شامل جنگ هایی هستند که، در سال های ۲۰۰۸ «نبرد غزه» و در سال ۲۰۱۴ «جنگ در قطاع غزه» اتفاق افتاده اند.
همچنین حماس در حوادث نظیر انفجار ها و حملات موشکی علیه اسراییل نقش داشته است.
با توجه به پایه های درونی و حمایت های بیرونی یاد شده از حماس، مشکل است باور کرد که، اسراییل، این بار نیز، حتی با دریافت کمک های بدون قید و شرط ایالات متحده ی امریکا بتواند، گروه مذهبی ـ سیاسی و نظامی حماس را به این ساده گی هایی که فکر میکند خرد و خمیر کند و از بین ببرد.
۶ - فاکتور افکار عامه
یک فاکتور دیگری که می تواند در ایستاده گی کنونی و تجدید قوای آینده در برابر اسراییل نقش داشته باشد، حملات وحشیانه و کشتار و تخریب های غیر انسانی نتانیاهو در برابر مردم بی دفاع، غیر وابسته به حماس، در نوار غزه می باشد.
هر کودک و هر نوجوانی که، امروز در اثر حملات اسراییل پدر و مادر و همه ی داشته های خود را از دست میدهد، عاقبت بزرگ می شود و با توجه به جنایات اساییل ممکن است عضو گروه حماس کنونی یا، حماس دیگری گردد و در برابر اسراییل و آنچه که نتانیاهو، از نوع کشتار، تخریب و استبداد، بر خلق بی گناه سرزمین غزه روا داشته است، به پا بایستد.
یک روان شناس معروف میگوید:
{هر قدر که، فشار های جمعی فزونی یابد، زمینه های اتفاق آرا بیشتر می گردد.}
نو که اسرائیل خپلو ظالمانه سیاستونو ته دوام ورکړي نو ډیر وخت به نه وي چې د اوسني اسلامي مقاومت غورځنګ حماس په پرتله له سخت دریځۍ سره مخامخ شي.
ییني فولینګ او د سنفجورډ ښاروالۍ په اړه د هغې نظرونه
بانو ینی فولینگ، از حزب مرکزی، به عنوان شهردار شهرستان سانفیورد، برای سال های ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۷ انتخاب گردیده است.
هغه د ویسټلینډ په سیمه کې یو مشهور سیاستوال دی چې د ښار او ولایت د ښاروالۍ په چارو کې اوږده سابقه او تجربه لري.
بانو فولینگ آموزش های عالی خود را، در رشته ی تکنیک کشاورزی تکمیل کرده است. افزون بر این، به عنوان مشاور اقتصادی در شهر «گولار» و دفتر فرماندار ولایت نیز کار کرده است.
اوس چې اغلې فولینګ ښارواله ده، د سانفورډ کاونټي خلک انتظار باسي چې وګوري فولینګ به څنګه خپل پلانونه او لید پلي کړي.
24 . 10 .2023
«روزنگار» روزنامه ی آنلاین سه زبانه « فارسی، نارویژی و انگلیسی» با توجه به نکات فوق با او مصاحبه ای انجام داده است. بانو ینی در این مصاحبه اهداف و برنامه های کاری خویش، برای رشد و انکشاف شهرداری سونفیورد به اشتراک می گذارد. «روزنگار» در زیر، شما را به خواندن متن مصاحبه ی با بانو ینی فولینگ دعوت می نماید.
پرسش:
برنامه های شما، برای تقویت اقتصاد و فرصت های رشد و انکشاف در شهرداری سونفیورد چیست؟
پاسخ:
موږ باید شرایط چمتو کړو ترڅو ډیر خلک د سنفجورډ ښاروالۍ کې ژوند وکړي. موږ باید یو زړه راښکونکی هستوګنه جوړه کړو او د استوګنې مختلف انتخابونه چمتو کړو.
در این شهر داری به نیروی کار در بخش های خصوصی، شهرداری و عمومی نیاز فراوانی وجود دارد.
برای ما مهم است که، کسب و کار را حمایت کنیم و جریان عمل تاسیس شرکت ها را آسانتر سازیم. ما همچنان باید مدیریت مالی خوبی را در شهرداری خود داشته باشیم.
پرسش:
آیا مناطق یا عرصه های خاصی وجود دارند که، شما فکر می کنید تا کنون اهمیت کافی به آنها داده نشده است و در دوره ی خدمت خود، به عنوان شهردار، به روی آنها تمرکز خواهید داشت؟
پاسخ:
ما باید در سال های آینده، به علت رشد جمعیت، منابع بشری را به مراقبت های بهداشتی اختصاص دهیم. شمار سالمندان رشد می کند و تعداد کودکان کاهش می یابد. ما باید شرایط مناسبی را برای کودکان و نوجوانان فراهم سازیم تا، در آینده بتوانیم کار مراقبت از سالمندان را به خوبی انجام دهیم.
ما امکانات فراوانی را در عرصه های ورزش و فرهنگ دارا می باشیم.
باید در برنامه های باشگاه های جوانان، برای جوانان غیر سازمان یافته حق تقدم قایل گردیم. ما همچنان باید برای تقویت پروسه ی حمل و نقل عمومی و اتوبوس های شهری کار کنیم.
پرسش:
برنامه های شما در مورد انرژی و حفظ محیط زیست از چه قرار اند؟
پاسخ:
من قصد دارم برای توسعه ی انرژی در شهرداری سونفیورد تلاش نمایم. ما باید میزان کمتری از انتشار گاز ها را داشته باشیم. خدمات حمل و نقل بهتری را انجام دهیم و یک سیستم باز یافت پایدار داشته باشیم و انرژی تجدید پذیر بیشتر تولید کنیم.
پرسش:
دیدگاه شما، در مورد ترویج تنوع و ادغام در جامعه ی محلی چیست؟
پاسخ:
زه غواړم د یوې خلاصې او ټول شموله ټولنې لپاره هڅه وکړم. یوه ټولنه چې رضاکاران په کې مهم رول لوبوي.
ما باید پناهجویان را بپذیریم و به افرادی که، در حالات اضطراری قرار دارند، کمک نماییم. این افراد را باید در جامعه، مدرسه، میدان های ورزش و عرصه های فرهنگی متحد و یک پارچه بسازیم. آموزش زبان خوب، نیز مهم است تا، بزرگسالان به بازار های کار و زنده گی بهتر دست یابند.
پرسش:
چگونه می توانید با شهرداری های همجوار و مقامات منطقه ای همکاری کنید تا، منافع و پروژه های مشترک را ترویج دهید؟
پاسخ:
موږ اراده لرو چې دا د فیورډانا سیمه ایزې شورا له لارې ترسره کړو. دا شورا د سونفجورډ، نوردفجورډ او هاینجر تر منځ یوه همکاره اداره ده.
Sønfjord د سوګینډال ښاروالۍ، نورو ښاروالیو، ویسټلینډ ایالتي شورا او نورو اړوندو دولتي ادارو سره خبرو اترو ته دوام ورکوي.
موږ د "ISCA" او "ILVCA" غړیتوب هم لرو، چې د ګټو پالیسي سره سم د یاد شوي ښاروالۍ لپاره کار کوي.
پرسش:
آیا می توانید کار شیوه ی خود را، در مورد نحوه ی مدیریت بحران یا وقایع غیر منتظره که، ممکن است بر شهرداری سونفیورد تاثیر گذارد، با شهروندان به اشتراک بگذارید؟
پاسخ:
د سونفجورډ ښاروالۍ د بحران ټیم لري چې د پیښې په صورت کې ګړندي عکس العمل ښیې.
در مورد حادثات بزرگتر، یک مجموعه یا گروهی از بحران تشکیل داده می شود؛ که در آن مدیریت شهرداری، ایستگاه آتش نشانی، پلیس، خدمات اورژانس و سایر ارگان های مرتبط حضور می یابند.
ما تمرینات دوره ای انجام میدهیم تا در مقابل وقایع جدی آماده باشیم و یک برنامه ی آماده گی بحران نیز ایجاد کرده ایم.
«روزنگار»
گروه "حماس" را بیشتر بشناسیم!
در عکس: اسماعیل هنیه، رییس دفتر سیاسی و رهبر کنونی گروه «حماس»
با وجود اینکه، هر روز، از ورای امواج رادیو ها، صفحات روزنامه ها و تلویزیون ها، اخبار و گزارش های هولناکی را در مورد رویداد های مربوط به جنگ جاری حماس و اسراییل می بینیم و می شنویم، گمان نمی برم، همه ی ما و شما با سرزمین فلسطین، گروه های سیاسی ـ نظامی امروز و دیروز آن، بویژه گروه حماس آشنایی داشته باشیم.
تبصره ی « روزنگار»
۱۷ ـ اکتبر ۲۰۲۳
از این رو بی مورد نخواهد بود اگر، در اینجا، در مورد آشنایی کوتاه گروه حماس که، همین اکنون در گیر یک جنگ تمام عیار با کشور اسراییل است، اطلاعاتی را با همدیگر شریک سازیم.
حماس یعنی چه؟
کلمه ی «حماس» در ذات خود یک واژه ی عربی است. به معنای؛ «تحریک، شور و هیجان.»
اما، در دنیای سیاست «حماس» اسم گروه سیاسی ـ نظامی« حرکت مقاومت اسلامی فلسطین» را تبلور میدهد. اسم گروهی را که، در سال ۱۹۸۷ در جریان انتفاضیه ی اول فلسطینیان، پا به عرصه ی وجود گذاشت.
انتفاضیه چیست؟
اوس چې مو د انتفاضې یادونه وکړه نو اړینه ده چې ووایو انتفاضه څه ده او د فلسطین لومړۍ انتفاده څه ته وایي؟ د دې لپاره چې زموږ ځینې لوستونکي د دې اصطلاح کارولو له امله له فکري ننګونو او ذهني ګډوډۍ سره مخ نشي.
انتفاضیه یا قیام، به حرکت یا اعتراض جمعی ای گفته می شود که، تعدادی از اشخاص آن را، به منظور ابراز و انتقال خواست ها، نگرانی ها و نارضایتی های خویش، در برابر یک موضوع مشخص یا، یک چالش ویژه، براه می اندازند. انتفاضیه ی اول فلسطین در سال ۱۹۸۷ در پیوند با مساله ی اشغال سرزمین های فلسطینی، بوسیله ی حاکمان تل ابیب، براه انداخته شده بود.
این حرکت یا این انتفاضیه، شکل گیری و تقویت انگیزه های ملی، تاسیس هیات های سیاسی مختلف در فلسطین، ایجاد تغییرات در روابط منطقه ای، تاثیر گذاری بر حاکمان اسراییل، جلب توجه جهانی و توسعه ی فرصت ها را برای مذاکرات صلح فلسطین، در پی داشت.
رهبران گروه حماس
«حماس» به عنوان یکی از گروه های مسلح و یکی از جنبش های سیاسی ـ مذهبی فلسطینی در منطقه و جهان، از شهرت معینی برخوردار بوده است.
سازمان مذکور این نام و نشان و این شهرت را، از دخالت خود، در فرآیندهای منطقه وی کسب کرده است. حماس، به عنوان یک سازمان عمدتا سیاسی ـ نظامی، از آوان تاسیس تا کنون، از سوی رهبران متعددی رهبری می شده است که، در زیر آنها را بطور کوتاه معرفی میکنیم.
احمد یاسین
احمد یاسین بنیانگذار و رهبر اصلی حماس بود. او به در۲۹ مارچ سال ۲۰۰۴ در یک حمله ی هوایی اسراییلی ها در منطقه ی غزه، به قتل رسید. احمد یاسین، زاده ی سال ۱۹۳۷ بود و به هنگام کشته شدن ۶۷ سال داشت.
عبدالعزیز الرنتیسی
پس از ترور احمد یاسین، عبدالعزیز الرنتیسی، به عنوان رهبر موقت حماس منصوب شد.
خالد مشعل
خالد مشعل زاده ی سال ۱۹۵۶ بود و در سال ۱۹۹۶ به عنوان رهبر حماس منصوب گردید و تا سال ۲۰۱۷ در این سمت باقی ماند.
اسماعیل هنیه
اسماعیل هنیه متولد سال ۱۹۶۳، از رهبران حماس و اولین نخست وزیر دولت خود گردان فلسطین، از مارچ ۲۰۰۶ تا جون ۲۰۰۷ بود. او همین اکنون هم مقام ریاست دفتر سیاسی و رهبری گروه حماس را به عهده دارد. مقر اصلی و کنونی گروه حماس در نوار غزه می باشد.
ملاتړي
حماس «حرکت مقاومت اسلامی فلسطین» طی سال های موجودیت خویش حامیان و مخالفان خود را در منطقه و جهان داشته است. اما، این موضوع پیچیده و پویا بوده و به تغییرات در منطقه و روابط جهانی مربوط می شده است.
برخی از کشور ها و سازمان ها، راه و روش حماس را عادلانه و برحق می دانند و از اینرو از آن حمایت می کنند. در حالی که عده ی دیگر از گروه حماس انتقاد به عمل می آورند و به اندیشه ها، برنامه ها و روش های کاری آن به دیده ی مخالفت، تا مرز تروریستی، می نگرند.
ایران-لبنان او قطر
ایران د حماس یو له اصلي ملاتړو څخه شمیرل کیږي. دوی وايي، دغه هېواد له حماس سره مالي او پوځي مرستې کوي.
قطر نیز به گروه حماس حمایتهای مالی ارائه می دارد و از این گروه به عنوان یکی از گروههای مقاومت فلسطینی یاد میکند. ترکیه هم در تداوم تلاش های خود، برای افزایش نفوذ انقره در کشور های منطقه، از حماس حمایت می کند.
عربستان سعودی
در پس حمله ی اخیر حماس به اسراییل و اعلام لشکر کشی نتنیاهو به نوار غزه و همچنان ارائه دستور کوچ جمعی فلسطینی ها از غزه، عربستان سعودی مذاکرات عادی سازی روابط خود با اسراییل، به حالت تعلیق در آورد.
این اقدام می تواند نشان روشنی از نارضایتی و موید حمایت حاکمان ریاض را از "حرکت مقاومت اسلامی فلسطین" باشد.
مخالفان
په ورته وخت کې یو شمېر هېوادونه په ځانګړې توګه د امریکا متحده ایالات او اروپايي ټولنه حماس یوه ترهګره ډله ګڼي او له دې ډلې سره مستقیمې اړیکې نه جوړوي.
در عکس: اسماعیل هنیه، رییس دفتر سیاسی و رهبر کنونی گروه «حماس»
اهداف پس پرده ی
عملیات اسراییل!
اسراییل پیوسته هشدار میدهد که، به زودی عملیات گسترده ی جنگی را از زمین، هوا و دریا، علیه فلسطینیان ساکن نوار غزه آغاز می کنند. گفته می شود که، سه صد هزار سرباز اسراییلی، مجهیز با تجهیزات مدرن جنگی هم، از بهر این عملیات وسیع آماده شده اند.
اسراییل ظاهرا به خاطر جلوگیری از تلفات جانی غیر نظامیان به، ساکنان نوار غزه، که شمار آنها از یک و نیم میلیون نفر بیشتر خوانده می شود، دستور داده است که، در ۲۴ ساعت منطقه را ترک کنند و به قسمت های امن تر جنوب بروند.
روزنگار ـ ناروی
۱۵ ـ اکتبر ۲۰۲۳
حکومت نتنیاهو دلیل این عملیات گسترده ی هوایی، زمینی و دریایی را راه اندازی جریان جستجو و آزاد سازی حدود ۱۵۰ شهروند اسراییلی می خواند که، گفته می شود، چند روز پیش از سوی فلسطینیان گروگان گرفته شده اند.
با وجود ارایه ی دلیل آزاد سازی گروگان ها، خیلی از آگاهان مسایل سیاسی و استراتیژیک منطقه به، این باور اند که، برنامه ی آزاد سازی گروگان ها، هدف اصلی اسراییل از این عملیات ظاهرا خیلی قریب الوقوع حکومت نتنیاهو نیست. بلکه، تل ابیب قصد دارد به این بهانه، فلسطینی های بیشتر ساکن این منطقه را از خانه و سکاشانه ی شان کوچ اجباری بدهد. تا دیگر نتوانند به منازل و محلات زیست شان برگردند و این مناطق همچنان در اشغال اسراییل در آید.
تاریخ جنگهای فلسطین و اسراییل نشان میدهد، در ظرف ۷۰ سال گذشته هیچ فلسطینی آواره ای نتوانسته است، دوباره به خانه و منطقه ی خود برگردد و زنده گی اش را در فضای آزاد از سر شروع کند. اینبار هم هیچ تضمینی برای بازگشت آنها، پس از ختم احتمالی جنگ، وجود ندارد.
باید این موضوع را به بر رسی گرفت که، آیا اسراییل، مطابق به نورم ها و قوانین بینالمللی، حقوق بشر و همچنان متصل به تعهدات، در حمایت از حقوق و آزادیهای اساسی افراد، این حق را دارد که، فلسطینی های نوار غزه را به این کوچ دسته جمعی مجبور سازد؟
جبري بې ځایه کیدل معمولا د بشري حقونو له اصولو سره په ټکر کې وي. دا ډول کړنې باید د بشري حقونو او نړیوالو سرغړونو په توګه وګڼل شي.
در روابط بینالمللی، تعدادی از تفسیرها و توافقنامههایی وجود دارند که، به حقوق و آزادیهای افراد پرداخته و از اجبار به کوچ، تحت شرایط خاصی منع می کنند به عنوان مثال، معاهدهی پناهندگی سازمان ملل متحد و تعهدات آن ممکن است در این خصوص تاثیرگذار باشند..
با وجود اینکه، این مساله به تعهدات بینالمللی و قوانین ملی کشورهای مختلف بستگی دارد، باید از حقوق بینالمللی بشر حمایت کرد تا، از اجبار به کوچ بی مورد جلوگیری شود.
جبري بې ځایه کول، د خلکو د زور له لارې له خپلو کورونو څخه ایستل، د بشري حقونو او د خلکو له اساسي آزادیو څخه سرغړونه ګڼل کیږي. دا عمل د لاندې دلایلو له مخې د بشري حقونو څخه د سرغړونې په توګه هم پیژندل کیږي:
حق به تصمیم گیری:
هر انسان حق دارد که، برای خود تصمیم بگیرد و از ترس اخراج، از خانه و محل اقامت خود آزاد باشد. اجبار به کوچ معمولاً با این حق در تضاد است.
د انسان عزت ته درناوی:
افراد حق حرمت و احترام را دارند و انتقال آنان به زور از مکان زندگی شان، به جای دیگر، میتواند به نقض این حرمت منجر شود.
سلب حقوق امنیتی:
د خلکو اجباري لیږد ممکن د دوی خوندیتوب او روغتیا ته جدي خطرونه رامینځته کړي.
تعهدات بینالمللی:
بسیاری از توافقنامه ها و تفسیرهای حقوق بشر، ممنوعیت اجبار به کوچ را تأیید کردهاند.
با توجه بر آنچه که، در فوق از آن تذکر بعمل آمد، اسراییل مکلف است از، تعهدات بینالمللی، حقوق بشر و آزادی های اساسی انسان های ساکن در نوار غزه پیروی کند. آنها را تحت هر بهانه ای که در سر دارد، مجبور به کوچ اجباری نه سازد و بدین ترتیب به این حق اساسی انسانهای همنوع و همسایه ی خود ارج بگذارد.
متن: ر ـ جرمی
Photo: ThePalestinian Information Center
اسراییل زیر بال موشک های حماس!
دکتر صابنظر مرادی
نهم ماه اکتبر ۲۰۲۳
جنبش مقاومت فلسطین در حدود یک سدهٔ پسین در وجود گروه های مختلف شبه نظامی ورهبران سیاسی در مبارزهٔ مسلحانه برضد سیادت طلبی اسراییل رزمیده است.
نخستین بنیانگذار این مقاومت شیخ عزالدین قسام (۱۸۸۲-۱۹۳۵م) از اهالی جبلیهٔ سوریه بود که به مبارزهٔ عملی برضد سلطهٔ یهود در شهرک «الحیفا» قیام نمود.
پس از آن این جنبش به نام های مختلف از جمله «جنبش خلق برای آزادی فلسطین» برهبری دکتر جورج حبش، وحرکت های شبیه هم به رهبری فواد حواتمه، یاسر عرفات ودیگران زیر نام« سازمان آزادیبخش فلسطین بدون نتیجه ادامه یافته است.»
د اسلامي مقاومت غورځنګ، چې په عربي کې "حماس" ورته ویل کیږي (حرقہ المغازة الاسلامیه) یا په لنډ ډول د "حماس" په نوم یادیږي، د فلسطین یو سخت دریځه سیاسي-پوځي اسلامي سازمان دی. دا سازمان په ۱۹۸۷ کال کې د عبدالعزیز رنتسي او شیخ احمد یاسین په مشرۍ د عربي اخوان المسلمین غورځنګ د فلسطیني څانګې په توګه تاسیس شو او خپل هدف یې د اسرائیلو له نیواک څخه د "ټول فلسطیني ځمکې آزادول" اعلان کړل.
پس از آن کشور های عربی از جمله مصر، سعودی، اردن، لبنان وسوریه در ظاهر حمایت خودرا از این حرکت اعلام نمودند، اما به استثنای دوران زعامت جمال عبدالناصر در مصر متباقی کشورهای همسایه مسلمان وعرب با فلسطین صداقت و پشت کاری نشان ندادند و در تمام مدت، با وجود ادعاهای آزاد سازی «مسجد الاقصی» زندان های این کشورها از وجود مبارزین فلسطین خالی نبوده است. سر انجام با بی تفاوتی دولت های مسلمان عرب با گفتار وکردار متضاد شان حلقهٔ اشغال وتسلط اسراییل را تا نواز غزه یگانه پایگاهٔ مقاومت فلسطین توسعه بخشیدند.
سازمان حماس در حمایت حزب الله لبنان، سپاهٔ پاسداران انقلاب اسلامی ایران ورزمندگان یمن در سال های اخیر با جدیت بیشتری با اسراییل درگیر بوده است. حماس به تاریخ هفتم اکتوبر بصورت برق آسا وبی پیشینه یی دست به یک یورش نظامی تحت نام « طوفان الاقصی» برعلیهٔ اسراییل زد، وصدها موشک راهبردی را بسوی شهرک های یهود نشین اسراییل پرتاب نمود.
گفته می شود که تعداد کشته شدگان در اسراییل به بیشتر از۳۰۰ نفر و در حدود۱۶۰۰ نفر دیگر زخمی گردیده اند. همینطور حدود۲۵۰ نفر فلسطینی کشته و۱۱۰۰ نفر زخمی شده ان. سخنگوی جنبش حماس به تاریخ (۷ اکتوبر۲۰۲۳م اعلام کرد که رزمندگان این گروه یک پهپاد ارتش رژیم صهیونیستی راکه مشغول جمعآوری اطلاعات از شرق غزه تحت کنترول شبه نظامیان حماس می باشد سرنگون ساخته اند.
پر غزې د صهیونیسټي رژیم پوځي حملو ثابته کړه چې اسرائیل به د یوه ګاونډي او تسلط لرونکي ځواک په توګه خپله مطلوبه بریا ترلاسه نه کړي. دې ناڅاپه بریدونو دا هم ثابته کړه چې اسراییل د غاصبینو مسلمانو واکمنانو په غوښتنو ولاړ دی چې د فلسطین د ازادۍ مخه نیسي. خو که د ازادۍ اراده وي، د فلسطین مقاومت ځواکونه به د صهیونیسټي نیواکګرو په وړاندې ودریږي او جګړې ته به دوام ورکړي.
این حمله نیز وضاحت داد که اگر گروه کوچکی چون حماس به تنهایی میتواند، چنین بلایی را به سر رژیم اشغالگر اسراییل وارد نماید، این رژیم در برابر ارتش منظم دولت واحد مسلمانان واتحاد نیروهای مبارز فلسطینی تابی برای پایداری ودفاع از خود نخواهد داشت. حملهٔ بی سابقهٔ حماس همچنان ثابت ساخت که آزادسازی فلسطین ممکن تر از آنست که بسیاری ها نا ممکن فکر میکنند. آزادسازی فلسطین با رهبری مدبر و مخلصانه از طریق شکستن قید و بندهایی که بین مردم فلسطین وکشورهای عرب مسلمان شرق میانهٔ قرار دارد بیشتر ممکن وکار زودثمر خواهد بود.
اقدام نشان داد که خلق فلسطین فاقد ایمان، غیرت، شجاعت برای آزادی سرزمین شان نیستند و در صورت مهیا شدن فرصت، جمعیت کثیری از فداییان فلسطینی در اطراف گردان مقاومت بسیج خواهند شد. با اتحاد نیروهای مقاومت، آزادی بیت المقدس امر ممکن و الگویی برای سایر ملت های در حال مبارزه بر علیهٔ قدرتمندان وزورگویان جهان استعمارگر وتمامیت خواهی خواهد بود تا با بدست آوردن آزادی وحیثیت ملی هم رضایت حق تعالی را بدست بیاورند و هم تاریخ را با برد حق در برابر باطل بنام خود جاودانه رقم زنند.
این حملات به دنبال تحولاتی در خاور میانه عملی می شود که شیخ های امارات عربی وسعودی با خاک پاشیدن روی منافع تاریخی فلسطینی ها وبه هدایت مراکز هم پیمان خود تلاش عادی سازی روابط سیاسی خودرا با رژیم تل ابیب روی دست گرفته وروابط خودرا با تبادلهٔ سفرا در ابوظبی وریاض برقرار نمودند وعدهٔ دیگر ناظربه نتایج وپیامدهای بعدی این معاملات سیاسی با اسراییل هستند.
دراین وضعیت موشک باران اسراییل توسط حماس چون سیلی های آبداریست که به صورت حاکمان سست پیمان عرب در تلاش عادیسازی روابط با رژیمِ صهیونیستی هستند. چون به زودی همه حاکمان خائن سرزمینهای اسلامی با رژیم غاصب یکجا غرق خواهند شد.
نیروهای پدافند هوایی اسراییلی پس از موشک باران حماس به نواز غزه حمله تلافی جویانه کردند که به چریک های فدایی واهالی ملکی تلفاتی وارد کردند. در پی آن از هردو جانب از زمین، هوا و دریا بر جنوب اسراییل ونواز غزه یورش بردند و وبر طبق اظهار نظر سخنگوی وزارت دفاع اسراییل، آن کشور تدابیر حملات سرکوبگرانه را در نواز غزنه رویدست گرفته است.
این گونه فعل وانفعالات نظامی بین نیروهای مسلح اسراییل وشبه نظامیان حماس واکنش های سیاسی را در محافل پر قدرت کشور های غربی تا امریکا بر انگیخته است. آلمان و شماری از کشورهای غربی حملات حماس به اسرائيل را قویا محکوم کردهاند. اولاف شولتس، صدراعظم آلمان با اشاره به اخبار "هولناک" حملات امروز، اعلام کرد: «ما عمیقا از شلیک موشک از غزه و تشدید خشونتها شوکه شدهایم. آلمان این حملات حماس را محکوم میکند و در کنار اسرائیل میایستد.»
جورجیا ملونی، نخست وزیر ایتالیا نیز با اشاره به "حق اسرائیل برای دفاع از خود" در برابر "حمله ای که در حال انجام است" اعلام کرد که این کشور، "ترور و خشونت مداوم علیه غیرنظامیان بیگناه" را به شدت محکوم میکند.
اورزولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اتحادیهٔ اروپا نیز با انتشار پیامی در شبکه اکس نوشت: «من به صراحت حمله تروریستهای حماس علیه اسرائیل را محکوم میکنم. این تروریسم در نفرتانگیزترین شکل آن است. اسرائیل حق دارد از خود در برابر چنین حملات شنیعی دفاع کند.»
وزارت خارجه مصر همچنین اعلام کرد که این کشور در تلاش است اوضاع را آرام کند. قاهره پیش از این بارها میان اسرائیل و فلسطینیان میانجیگری کرده و موفق به برقراری آتشبس شده بود. ولادیمیر زلنسکی رئیس جمهوری اوکراین حملات حماس به اسرائیل را "وحشتناک" خواند و به بازماندگان کشتهشدگان تسلیت گفت. وی اطمینان داد که "آرامش بازخواهد گشت و تروریستها شکست خواهند خورد.»
جو بایدن رییس جمهور امریکا گفت : «آمریکا در کنار اسرائیل ایستاده است.» وی در گفتگو ای با بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل اطمینان داد که ایالات متحده در این نبرد در کنار اسرائیل ایستاده و از حق اسرائیل برای دفاع از خود حمایت میکند.
بر اساس اعلام صفحه "اسرائیل به فارسی" (صفحه رسمی وزارت امور خارجه اسرائیل در شبکه اجتماعی اکس)، نتانیاهو با تشکر از حمایت مطلق آمریکا از اسرائیل خطاب به جو بایدن گفته است: «این نبرد طولانی و شدید خواهد بود و اسرائیل پیروز خواهد شد.»
د حماس بریدونو ته د اسرائیلو غبرګون که څه هم د اسرائیلو هوايي ځواک په غزه کې د نواز بمبارۍ ته رسېدلی، خو د «اسرائیل په فارسي کې» پاڼې د اسرایلو د انرژۍ د وزیر د حکم په اړه د دغه هېواد د برېښنا شرکت ته د سمدستي د پرې کولو په اړه یو پیغام خپور کړی دی. د غزې په تړانګه کې بریښنا بنده شوه.
این صفحه همچنین با اشاره به آغاز عملیات ارتش اسرائیل علیه سازمان حماس نوشته است که این عملیات، "شمشیرهای آهنین" نام دارد. "اسرائیل به فارسی" با انتشار تصاویری از آماده شدن هواپیماهای جنگی اسرائیل برای آغاز حملات انتقام گیرانه به گروه حماس خبر داده است.
در همین حال، وزیر دفاع اسرائیل اعلام کرد: «حماس تروریست امروز صبح اشتباه فاحشی را مرتکب شد، و وارد جنگ مجدد با اسرائیل گردید، واسراییل در این جنگ پیروز خواهد شد.»
په ملګرو ملتونو کې د اسرایلو سفیر ګیلاد اردان هم د دغه سازمان امنیت شورا ته په یوه لیک کې ټینګار کړی چې حماس به د دې برید "پایلې" ګالي. د رویټرز په وینا، ګیلاد اردان په خپل لیک کې لیکلي چې اسراییل به د غزې د ملېشو د بریدونو په وړاندې د هر ډول اړتیا په صورت کې د خپلو اتباعو او خاورې دفاع وکړي. د خپرو شويو خبرونو له مخې، د اسراييلي پوځ جنګياليو په غزه کې هغه دوه برجونه په نښه کړي، چې د دوی په وينا د حماس سازمان د جګپوړو غړو له خوا د "ترهګريزو عملياتو" لپاره کارول کېده.
بر اساس ویدئوهایی که به طور گسترده در شبکههای اجتماعی منتشر شده اند، "برج ۱۴ طبقه فلسطین" در غزه هدف حمله اسرائیل قرار گرفت و نابود شد. سر انجام بایست خاطر نشان نمود که این حرکت ها نه آغاز ونه پایان جنگ بین فلسطین واسراییل بوده ونه برد وباخت آن نهایی خواهد بود، جز اینکه فلسطینی همواره مزاحمت بزرگ روزمره در برابر برنامه های اسراییل باشند، ورژیم صهیونیستی اسراییل پیوسته مناطق زیست فلسطینی ها را هدف بمباران وتلفات دوجانبه ج.انبه قرار دهند.
په عین حال کې د سالم وجدان او انساني قضاوت پر بنسټ د جدي سیاسي خبرو اترو د پیلولو اړتیا د پخوا په پرتله ډیره شوې ده. دا باید هېر نه کړو چې اسراییل، سره له دې چې هغه څه وو او اوس دي، د مدیترانې په سیمه کې د ځمکو او خلکو په ترتیب کې یو له نه منلو وړ واقعیتونو څخه دی. دا اړینه ده چې د دوی د برخلیک په اړه سم او عملي فکر وکړئ.
با تداوم بلا وقفه جنگ نه راندن یهود از اسرایل ممکن است ونه غصب سرزمین های فلسطینی به سهولت میسر خواهد بود، ونه برتری هیچکدام این ها غایلهٔ یک قرنه را در خاور میانه به پایان نخواهد رسانید.
زنان غنیمت جنگی برای طالبان
د ښځو سره مبارزه، د مذهبي بنسټپالنې او قبیلوي ابدي مبارزه
مساله زنان، در تاریخ همیشه بحث برانگیز، مناقشهآمیز و پرچالش بوده است.
روزنگار ۱۴ می ۲۰۲۳
بقلم: مرضیه احمدی
ټولنیز جوړښتونه، دیني باورونه او په اقتصاد او سیاست کې د نارینه وو تسلط د بشري تاریخ په اوږدو کې د ښځو د بې عدالتۍ، تبعیض او تل پاتې ظلمونو سره مخ شوي دي. تاریخ ته په دقیقه او صادقانه نظر سره، موږ پوهیږو چې د ټولنو د واکمنو کلتورونو غوښتنو تل ښځې د پرمختګونو، تصمیم نیولو او تصمیم نیولو په لور درولي دي.
طالبان باید سیاست خود را تغییر دهند
پس از اینکه طالبان اعلام کردند، کارمندان زن مربوط به سازمانهای بین المللی دیگر اجازه کار و کمک به کشور را ندارند، بحثهای زیادی مطرح شد و کشور در شرایط دشوار تری قرار گرفت.
به خاطری که در حال حاضر و بویژه در این فصل زمستان، نیمی از جمعیت افغانستان برای زنده ماندن، به کمک های اضطراری نیاز دارند.
آرنه ستراند میگوید:
"دا خورا پریکړه کونکی او مهم دی چې نړیوال سازمانونه د دوی د کار د سستولو لپاره سره ودریږي. تر څو چې بیا ښځو ته په غیر دولتي موسسو کې د کار کولو اجازه ورنه کړل شي.
ورځپاڼه د ۲۰۲۳ کال د جنورۍ ۱۹مه
په افغانستان کې وضعیت مخ په خرابیدو دی. طالبان هره ورځ د ډیموکراسۍ ضد او بشري ضد کړنې ترسره کوي. د دوی په منځ کې د نجونو ښوونځي تړل شوي دي. د ښځو او نجونو د کار حق یې ترې واخیست. نړیواله ټولنه د دوی دغه کړنه غندي، خو څوک یې نه اوري.
روزنامه آنلاین روزنگار، در مورد وضعیت موجود افغانستان و دشواری های جاری این کشور، با آرنه ستراند، پژوهشگر ارشد نروژی که، بیش از ۳۰ سال با افغانستان در تماس بوده و با مردم و شرایط آن آشنایی خوبی دارد، گفتگو ای بعمل آورده که، در زیر آن را می خوانید.
جابجایی ناقلین وزیرستانی وتغیر وضع دموگرافی در یکصد سال اخیر در افغانستان
نوشته: دکتر صاحبنظر مرادی
افغانستان کشوریست که تا هنوز در قرن بیست ویکم به شمارش درست نفوس ودریافت آمار دقیق احصائیه موفق نشده است، وما درست نمی دانیم که چند ملیون کشته وچند ملیون زنده ومصرف کننده داریم. همه اطلاعات ما درین خصوص در پوشش حدس وگمان های توام با غرض ومرض عرضه می شوند. نخستین تغیرات نفوس در کشور پس از دهشت مغول، وپیریزی دولت افغان ها در قندهار پس از مرگ نادر افشار خراسانی در(1747م.) تحت بحث وبررسی قرار می گیرد. بر اساس مطالعات تاریخی، عامل عمده و اساسی که باعث تغیر در وضع دموگرافی وترکیب قومی کشور درین سالها گردیده است ،همانا پایین شدن قبیله های کوچی افغان از دامنه کوه های سلیمان توام با زد وخوردها بین آنها با سکنه محلی وتورید کوچیان افغان از صوبه شمال غرب پاکستان به وادی های شاداب وزراعتی هموار در خراسان عمدتاً به دوره بعد از تهاجم مغول مربوط می شود. از شروع سده 15 قبیله های افغان به تصاحب وغصب سرزمین های اقوام ساکن غیر افغان که سکنه آن چون تاجیکان قندهار تاهرات در جنگ با لشکریان مغول از بین رفته بودند وزمین های زراعتی ایشان به چراگاه های مساعدی تبدیل شده بود، آغاز گردید. این پروسه به ویژه پس از تشکیل دولت درانی افغان در سال(1747م.) توسط احمد خان ابدالی ادامه یافته است. با تشکیل دولت افغانان جریان اشغال وتصاحب زمین های دیگران با تدوین نمودن قانون "ویش" یعنی (تقسیم) بیشتر از پیش شکل ورنگ سازمان یافته بخود گرفته است. ادریسی وعتبی مورخین عرب در "تاریخ یمینی" ورود افغان ها را به هرات در قرن شانزدهم و به حومه های کابل در قرن چهاردهم میلادی می داند. پس ازآن، افغانان شروع به غصب زمین های اقوام همسایه چون تاجیکان، اوزبیکان، ترکمنان، هزاره گان وسایر مردمان واقوام خراسان کردند.(1 )
1- شهزاده نشینان تاجیک واوزبک دربلخ، بدخشان، درواز، شغنان، قندوز، مزار، اندخوی، شبرغان، آقچه، میمنه وغیره که اکنون در تشکیل دولت افغانی جبراً پیوند داده شده اند، در آن وقت به اندازه های متفاوت وابسته به امارت بخارا بودند.
2- پولیاک(1964)به نقل از اپارسینا(اپارسین)، هویت واقتدار تاجیکان، ص.34
۳- عمریوسف، کشف تاریخ، یغمه دوهم منګلی، د عبداللطیف کریمی لیکنه، مخ
4 - پس ازآن اخترمحمد توسط محمد گل به داودخان صدراعظم معرفی گردیدوبحیث وکیل تجاردرپشاورمقررشد، ودرراستای بلندکردن شعارپشتونستان واستفاده ازموقف حکومتی مالک سرمایه هنگفت گردید. گفته می شود اشخاص دیگری هم چون مولانا عبیدالله صافی سرمدرس مدرسه اسدیه، عبدالغفورازناقلین سرپل، حکیم بای ازناقلین بوینی قره، عبدالجبارخان حکمران شبرغان، دادمحمد خان حکمران بلخ، ضیاء خان ومولانا حبیب الله معلمین کورس پشتو وغیره عناصر متعصب قبایلی نیزدرسرکوب مردم بیگناه ازملیت های بافرهنگ تاجیک، ازبک، هزاره وترکمن وقتل وکشتار آنها وبه بند وزنجیرکشیدن روشنفکران درصفحات شمال دریغ نکردند
[5- همانجا،2176
۶- لطیف کریمی، یغمه دوهم منګلی، ۷۴ مخ
7 - ازمعلومات های جریده دولتی اصلاح هستند. که درجریده اصلاح درشماره58 برج دلو به نشر رسیده اند
8 - جریده اصلاح،ش10،جدی1308،ش11جدی و29 حوت1308
9 - پاسداران خط فاشیستی نادربعداً درزمان حفیظ الله امین وحکومت طالبان عین اصطلاح "اشرار" و"سقاوی" و"شروفساد"رادرمورد مخالفین غیر قومی خود بکار بردند.
۱۰ – له همدې کار څخه اخستل شوی، ۷۵ مخ
11- کنیازوف، به نقل ازهویت واقتدار تاجیکان، ص.38
۱۲- سعدی زاده، هماغه کار، ۳۵ مخ
13- پروفیسور حقنظر نظروف، مقام تاجیکان در تاریخ افغانستان
14- پروفیسور حق نظر نظروف، مقام تاجیکان در تاریخ افغانستان و هویت واقتدار تاجیکان، ص.36
15- همان اثر، ص.37
اسلامي هېوادونه او سازمانونه، ویښ شئ!
چاریکار هیچوقت
ابو حنیفه به نه!
تغییر نام شهر چاریکار به ابوحنیفه، تداوم سیاست های ضد ملی، ضد زبانی وضد فرهنگی دیروز و امروز در افغانستان
طالبان اعلام کرده اند که، نام شهر چاریکار، مرکز ولایت تاریخی پروان را به امام ابوحنیفه تغییر میدهند.
با توجه احترام خاصی که به امام ابوحنیفه ی عراقی، پایه گذار مذهب حنفی، یکی از چهار مذهب اهل سنت در بین مسلمانان جهان وجود دارد، باید گفت که، این اقدام طالبان بیمورد، خیلی خاینانه و بسیار فرهنگ ستیزانه می باشد.
طالبان در رابطه به ضرورت تغییر این نام چنین استدلال می کنند که، گویا این نام پایه و اساس منطقی و تاریخی ندارد و از ارزش قابل توجه ای برخوردار نیست.
اما طالبان نافهم مزدور، که هیچ کار شان، به کار آدم نمی ماند، نمی دانند که، این اسم از ارزش تاریخی چندین هزار ساله ی مستند برخوردار می باشد.
تاریخ نویسان چنین می نگارند که، ولایت پروان که، مرکز آن شهر چاریکار می باشد، سکونت گاه انسان ها در دوره های پیش از تاریخ نیز بوده است. در تداوم زمان موقعیت خاص این شهر « در مسیر راه تاریخی ابریشم» جذابیت سرزمین و گوارایی آب و هوای آن، همه باهم باعث گردیده اند که، این نقطه ی روی زمین، برجسته شود و از شهرت فراوانی برخوردار گردد.
در مورد وجه تسمسیه ی شهر چاریکار باید گفت که، به روایت تاریخ ۳۲۹ سال پیش از میلاد عیسی روح الله، این شهر پایتخت امپراطوری شرقی اسکندر مقدونی بود.
شاد روان پوهاند ډاکټر عبدالاحمد جاوید چې د فارسي ادبیاتو نامتو څیړونکی، فقیه او د منځني ختیځ د ژبپوهنې استاد "چې په ۲۰۰۲ کال کې د ۷۵ کلونو په عمر په لندن کې وفات شو" د کابل پوهنتون محصلینو ته وویل چې د چاریکار ښار له همدې امله د "چاریکار" په نوم یادیږي:
کارگران این شهر در زمان های اسم گذاری این شهر، بر اساس سنت های اقتصادی و تقسیم نابرابر درآمد های دوران استبدادی فیودالی حاکم برجامعه، یک بر چهارم مزد کار شان را از کارفرما دریافت می کردند و بقیه از آن کارفرما می شد. از این جهت این شهر اسم چاریکار یعنی « چار یک کار» را بخود کسب کرده است.
ډیری په دې باور دي چې د چاریکار ښار نوم د "کار حل" کلمه کې ریښه لري. مطلب دا چې د دغه ښار اوسېدونکو په هغه وخت کې د دې ځای په لوی او ګڼه ګوڼه بازار کې کار او تجارت کاوه او له دې لارې به يې روزي او يا روزي پيدا کوله.
افزون بر این موقعیت پایتخت تابستانی کنشکای کبیر، امپراتور بزرگ کوشانی در شهر بگرام، بر اهمیت و شکوه تاریخی و فرهنگی این شهر می افزاید.
طالبان نادان و ناتوان که، به این گپ ها و این ارزش های ملی، فرهنگی و تاریخی نمی فهمند، حالا می آیند و در تداوم اجرای سیاست های قوم، زبان، ملیت، تاریخ و فرهنگ ستیزانه ی اجداد و باداران غربی و عربی خود اسم این شهر تاریخی و معروف را، از واژه ی ناب فارسی « چاریکار» به واژه ی بیگانه ی عربی « ابوحنیفه» تبدیل می کنند.
این ادامه ی همان سیاست های شوم عبد الرحمن خاین، محمد گل کتاب سوز، کرزی مداری، غنی فراری، گلبدین قصاب و سیاف وهابی نوکر اعراب و در مجموع مجریان همدست سیاست قومی مهاجرین یهودی در کشور ما که، از دو سه صد سال پیش، به این سو، به اجرا در می اید، می شوند.
اما تاریخ نشان میدهد، آن طوریکه هیچگاه سبزوار شیندند، کوته سنگی میرویس مینه، جلال آباد تلون شار و فردود گاه بین المللی کابل دحامد کرزی هوایی دگر نشد، این بار هم چاریکار ابوحنیفه و قول اردوی ۲۰۱ سیلاب لغمان «خالد ابن ولید» نمی شود.
دا ټولې هڅې خامې، بې نتیجې، لنډمهاله او په هوا کې دي او هیڅ ځای ته به نه رسیږي.
فقط همین و دیگر هیچ!
« روزنگار»
حاکمیت طالبان و بیچاره گی کشور های آسیای میانه
طالبان در افغانستان بیداد میکنند و جامعه ی جهانی نظاره می نماید. اعلامیه ها و گزارش های انتقادی سازمان ملل و دیگر نهاد های جهانی هم دربین رهبری گروه طالبان شنونده ای ندارد.
امريکا په ښکاره او پټه توګه د افغانستان له خلکو سره له دې بې ساري ډالۍ څخه مالي او معنوي ملاتړ کوي. روسیه له امریکا سره د خپلې دښمنۍ په لړ کې هڅه کوي چې طالبان وځپي، داسې هڅې چې تر اوسه یې مطلوبه نتیجه نه ده ورکړې. ایران او چین کله په بوټ او کله میخونه وهي.
پاکستان هرچند در ظاهر خود را به عنوان کلان ترین منتقد طالبان نشان می دهد، اما در خفا با طالبان همراه است. چون این جوجه مرغ های سفید رنگ سیاه سر، در زیر بال ماشین جوجه کشی اداره یISI پاکستان عرض وجود نموده اند به فرمان این اداره بد نام جاسوسی، در افغانستان کشتار و شکنجه می کنند. در این میان کشور هایی که در حالت نگرانی شدید و در دو راهه مانده اند، کشور های آسیای میانه می باشند.
به خاطری که این کشور ها به عنوان بقایای نظام کمونیستی و تماس های نزدیک سالیان اخیر با روسیه نمی توانند از فوکس طالب ها به دور باشند.
این کشور ها در حالیکه ظاهرا استقلال دارند، نمی توانند در شرایط فعلی بدون حمایت روسیه و یا دست به دامان غرب دراز کردن، زنده و بی آسیب بمانند.
اینها از یک جهت فکر می کنند که، با طالب ها بخاطر همسایگی معامله کنند و از سوی دیگر به ارتباط طالب ها با گروه های مخالف خود می اندیشند و از این طریق بقای شان را آسیب پذیر می بینند.
از حمایت غرب و امریکا هم با توجه به آنچه که در افغانستان انجام داده اند، خیلی دل زده و ناباور هستند. پوتین هم که در جنگ اوکراین در سیاه چال افتاده و عجالتاٌ برای خروج از آن با چالش مواجه است.
از این رو حاکمیت طالب ها در افغانستان بیش از هر کشور دیگر، برای کشور های همسایه ی افغانستان، در شمال رود آمو، نگران کننده و چالش زا است. چالشی که اتخاذ تصمیم برای تعیین راه برون رفت از آن در حال حاضر کار ساده ای نیست.
غوره سرتیري باید استخدام شي
گفته می شود، یک عده از سربازان نخبه ی افغانستان که توسط ایالات متحده ی امریکا و بریتانیا آموزش دیده اند، پیشنهاد پیوستن به ارتش روسیه در جنگ اوکراین را دریافت کرده اند.
بیم آن می رود که تعداد قابل توجهی این پیشنهاد را به قبول کنند.
دګبلادت، چې په ناروې کې یو له معتبرو او په پراخه کچه خپریږي، د دې خبر په خپرولو سره لیکي:
پس از خروج ایالات متحده امریکا از افغانستان که، حدود یک سال پیش صورت گرفت، بین ۲۰۰۰۰ تا ۳۰۰۰۰ کوماندوی افغانستان باقی ماندند. از این جمله فقط حدود ۱۰۰ افسر ارتش از این کشور تخلیه گردیدند.
د امریکا او برتانیې له خوا روزل شوي د افغانستان د ملي اردو یو شمېر لوړ پوړي غړي اوس فارن پالیسي ته وايي چې له دوی سره په تماس کې دي او د اوکراین په جګړه کې یې د روسیې له پوځ سره د یوځای کېدو وړاندیزونه ترلاسه کړي دي.
چندین منبع نظامی و امنیتی افغانستان میگویند که، این سربازان که تقریبا ۲۰ سال در کنار نیروهای ویژه ی ناتو جنگیده اند، خواهند توانست به پیشرفت قابل ملاحظه ی روسیه در جنگ اوکراین کمک کنند. در صورتیکه انگیزه های استخدام ادعا شده موفقیت آمیز باشند.
ادعا می شود، که ممکن است ۱۰۰۰۰ نفر پذیرفته شوند.
ایالات متحده ی امریکا در طول حضور نظامی خود در افغانستان منابع هنگفتی را برای ایجاد نیروهای امنیتی افغانستان هزینه کرده است.
اندکی پس از عقب نشینی امریکا و ناتو و به قدرت رسیدن طالبان گزارش هایی از اعدام حامیان دولت سابق، از جمله سربازان آموزش داده ی ناروی منتشر گردیدند. از این سبب گفته می شود که، چندین هزار سرباز از افغانستان گریخته اند. بسیاری از آنهایی که، هنوز در کشور هستند، باید مخفیانه زنده گی کنند. یکی از این سربازان گفته است:
ـ ما نه کشوری داریم. نه شغلی داریم. نه آینده ای داریم. پس ما چیزی را برای از دست دادن نداریم. یک دیگر شان که، گفته می شود یک افسر ارشد سابق است، ادغام این سربازان در نیروهای تهاجم روسیه در اوکراین یک « تغییر بازی» در میدان جنگ میخواند.
عملیات متمرکز
تنها ۱۲ روز پس از تهاجم گستره ی روسیه به اوکراین گزارش داده شد که، روسیه سربازان سوری اسد را برای جنگ استخدام میکند.
از زمانی که پوتین دستور بسیج مردم روسیه را صادر کرد، سرگی شویکو، وزیر دفاع آن کشور سه هفته پیش مدعی شد که ۲۰۰۰۰ سرباز جدید، در ارتش روسیه ثبت نام کرده اند.
کارپوهان په دې باور دي چې دا به ډیر وخت ونیسي چې دا سرتیري د جګړې په ډګر کې اغیزه وکړي.
سربازان مذکور باید آموزش دیده مجهز و سازماندهی شوند. تا خود را مفید واقع سازند. مدت ها است که گزارش هایی مبنی بر چالش های بزرگ روسیه در تمام این زمینه ها وجود دارد.
د فارن پالیسي یوه سرچینه په دې باور ده چې د افغان ځانګړو ځواکونو د استخدام تر شا د واګنر ګروپ لاس دی.
این گروه مزدور بد نام، پیش از این در درگیری ها، در کشور های مانند سوریه، لیبی، جمهوری افریقای مرکزی، سودان و موزامبیک شرکت داشته است.
همچنان ادعا می شود که، ایران در پشت این خواهد بود.
د کارموندنې د اعلاناتو په اړه، دا مجله چې څو مواد یې مطالعه کړي، لیکي چې د دوی کلمې یو شان دي او دا د مرکزي عملیاتو نښه بلل کیږي.
منبع خبر: روزنامه داگبلادت
معلوم است که با وقوع تحولات عظیم اجتماعی و دستیابی گروه های انحصار گر قدرت سیاسی در کشور که با موضع گیری های تعرض و دفاع مردم با مداخلات استراتژیک کشور های ذی دخل جهان و منطقه توام بوده است، مردم افغانستان اشتراکات ملی ، اجتماعی و سیاسی خود را از دست داده اند و در فضای مختنق ناباوری منافع مشترک ندارند و شعار های من درآوردی حاکمیت سیاسی تک قومی و زدودن ارزش های تاریخی فرهنگی و هویتی آنهم توسط شوینیستان گژاندیش و خود برتر بین سوگمندانه اعتماد هم وطنی آنها را سلب نموده و سرنوشت باهمی آنها را بر نمی تابد.
باید پوه شو چې د هغو کسانو له خوا چې د حاکمیت غوښتونکي دي د مدني ټولنې له اصولو او قوانینو څخه په ښکاره سرغړونو سره د خلکو په سترګو کې خاورې اچول او هغه هم د ځینو ګاونډیو هیوادونو د مداخلو په سیوري کې د هیواد سیاسي فضا نوره هم پیچلې کړې ده. د ننګونو لپاره د حل لاره د پخوا په پرتله پیچلې شوې ده د داسې چاپېریال رامنځته کول د کورنیو او بهرنیو لالچیانو لپاره دي چې خپل سوالګر په دې تنور کې پخوي او هېواد د وېش، د ازادۍ د محرومیت او په خپلو کې د کنفدراسیون د جوړولو په لور وخوځوي.
دریغا! جامعه ی ما در چنین وضعیتی عمیقن در حالت رخوت زده گی اجتماعی قرار گرفته و گروه های سیاسی، شخصیت های اجتماعی ، علما و دانشمندان در پهنه ی زمین متفرق و در انزوای سیاسی بسر می برند که در نتیجه کشور را عرصه جولان سیاه اندیشان قرون وسطی یی نموده اند.
من به وضاحت می دانم که شما خواننده ی عزیز در خصوص محتوای سیاسی و عملکرد های بربر منشانه ی گروه تروریستی طالبان چیز های زیادی میدانید که از تکرار آنها می گذریم. در همین حال همه می دانیم که در هرجایی چه در داخل و چه در خارج افغانستان قرار داریم وظایف ملی و رسالت تاریخی ما در برابر مردم مان درنگ ناپذیر است و جز مردم افغانستان هیچگونه دایه ی مهربان تری وجود ندارد و آن دستان غیبی از آستین بی غرضی بیرون نخواهد آمد.
زه له هغو ډلو سره کوم تړاو نه لرم چې د ملتپالنې او استبدادي شعارونو تبه لري. خو له ټولو ګرانو هېوادوالو چې د افغانستان، ازادۍ، ملي ناموس او ناموس، ځمکنۍ بشپړتيا او خپلو خلکو سره مينه لري، په درنښت هيله کوم، چې د هر څه په نظر کې نيولو سره د استعمار او ملتپالو لخوا زموږ د خلکو لپاره په هغه سوځېدلي دوزخ بدل کړي. د تيرو او اوسنيو ټولنيزو، قومي، مذهبي او سياسي اړيکو ته بايد د خپل ملي مسووليت سره سم حرکت ورکړو او د خپل سياسي برخليک تصميم نيونکي په دې پوه کړو، چې افغانستان د توکميزو لږکيو ځای دی، چې هيڅ توکميزه ډله پکې د قانون له معيارونو سره سمون نه خوري. اکثریت د هېواد د قومي او توکميزو لږکيو په منځ کې چې شمېر يې له شلو څخه زياتو واحدونو ته رسېږي، د تاجکو، پښتنو، هزاره ګانو او ترکانو ټولنيز شتون د پام وړ دی. خو له دې ډلې څخه هیڅ یو هم له لس سلنې څخه زیات نه دی. نو اوس دا ممکنه نه ده چې د سدوزي او بارکزیو وروڼو په شان یو څوک په خپل ضد سره دوکه کړي او خپل هویت په هغوی تحمیل کړي.
ما اگر بخواهیم برای سعادت انسان و رفاه اجتماعی و اقتصادی مردم افغانستان مسئولیت تاریخی خود را ایفا نماییم، بایست از فزون خواهی های بلند پروازانه حقوقی برای خویشتن بپرهیزیم و از صدور حکمیت « اقلیت و اکثریت» خیالی در جو مغشوش و مه آلود فرهنگی شو نیستان چپ و راست اباء ورزیم. چون دین اسلام و مدرنیزم پیروان خود را برای گزینش مسوولین و رهبران با توجه به ارزش هایی چون کفایت، درایت، شایسته گی، مدیریت، امانت و عدالت اجتماعی توصیه می کنند. در این حال هیچگونه اکثریت بی کیفیت بر اقلیت با کیفیت رجحان نخواهد یافت و سر نوشت مخلوق خداوند در گزینش رهبران سیاسی و دولتی چنان که تاریخ ثابت نموده است، دچار نگبت و بدبختی های فراوانی خواهد گردید.
عرض نهایی و فرجامین من این است که باید به برکت بامداد آگاهی و سپیده دم اندیشه های انسان گرایانه همه با هم درد مشترک مان را از حنجره واحد با طنین رسا فریاد کنیم و در یک جو همگرایی وطن دوستانه به داد مردم ستمدیده ی افغانستان برسیم.
در چنین حالتی وجدان بی آلایش، افکار پر درخشش میهنی و انسانیت سالم بدرقه ی راه زنده گی مان خواهد بود.
خیر، میدانیم تا مردم، خود در چنبره ی دوران در کنار هم نه ایستند و با هم دست اتحاد و برادری ندهند و اصول اساسی هستی یک زنده گی مسالمت آمیز و همدیگر پذیری را ارایه ندهند، هیچ مشکلی در فضای خمود و کرختی و نا باوری اجتماعی با خواب زده گی و عطالت گرفته گی حل نخواهد شد و با گذشت هر روز ما ناگزیر به تحمل قربانی های باز هم سنگین تر و متکرر خواهیم بود.
باید توجه داشته باشیم که در این فضا دیگر تکرار بی محابای مکررات نامریی به شیوه های عوام فریبانه ی گذشته چون عرضه ی مفاهیم و مقولات: وحدت ملی ، برادری و برابری و اتحاد خلل ناپذیر توده ها معنی و مفهومی ندارند و دردی را هم درمان نمیکنند.
ما باید صاف و صادق باشیم. نیروی دریایی و هوایی روسیه دست کم، به اندازه ی زمانی است که، جنگ شروع شده بود. روسیه از جنگ اوکراین بطور قابل ملاحظه ای ضعیف نشده است.
جملات بالا را وزیر دفاع استونی اخیرا در برلین اظهار داشته است.
د روسیې او اوکراین ترمنځ جګړه به په څو ورځو کې لسمې میاشتې ته ننوځي. په دې جګړه کې دواړو لورو ته ډېر تلفات اوښتي دي. دواړه ګوندونه او ملاتړي یې پر نورو ګوندونو د ناکامۍ او خپلو مخکې پلان شویو موخو ته د نه رسیدو تور پورې کوي.
اما اخیرا وزیر دفاع استونی، یک کشور همجوار روسیه و عضو ناتو، در یک اقدام غیر مترقبه ی جسورانه در برلین گفته است که ، روسیه از جنگ اوکراین بطور قابل ملاحظه ای ضعیف نشده است.
هانو پوکور، در برلین به بزرگترین آژانس خبری جمهوری فدرال آلمان DPA گفته است که:
موږ باید صادق واوسو. د روسیې سمندري او هوايي ځواک لږ تر لږه دومره زوړ دی لکه کله چې جګړه پیل شوه.
این وزیر کوچکترین کشور منطقه ی بالتیک، در شمال اروپا که، اندکی بیشتر از نیم میلیون جمعیت دارد و در ماه آکست سال ۱۹۹۱، پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی استقلال خود را حاصل کرد، علاوه میکند که،
حتی اگر نیروهای زمینی روسیه قوت های قابل توجهی را از دست داده باشند، زود یا دیر به اندازه ی، پیش از تهاجم ۲۴ فبروری سال پار، یا حتی بیشتر از آن خواهند بود.
این درحالی است که، استونی پیش از این تخمین زده بود که، روسیه به دو تا چهار سال نیاز دارد، تا ارتش خود را به همان سطح قدرت قبل از جنگ اوکراین بازسازی کند.
پوکور در جریان دیدار اخیر خود، از ایالات متحده، در ماه اکتبر گفته بود:
آنچه که، کم و بیش برسر آن توافق صورت گرفته است، این می باشد که، ممکن است دو تا چهار سال طول بکشد تا روسیه بخشی از توانایی ها یا همان سطح ظرفیتی را که، این کشور، پیش از جنگ داشت، بازسازی کند.
اظهارات پیشین و پسین متناقض وزیر دفاع استونی، به عنوان یک کشور جوان عضو پیمان ناتو، در قبال جنگ جاری اوکراین، چنین تعبیر شده می تواند که:
۱- د ناټو ټول غړي تر اوسه د اوکراين د جګړې پر پايلو موافق نه دي.
۲ ـ اعضای این پیمان به آنچه که میگویند باورمند نمی مانند و از این رو هر روز تجدید نظر و قضاوت تازه می کنند.
۳- روسیه په جګړه کې لوی بایلونکی نه دی او له خپل مخالف او نړیوالو ملاتړو څخه مخکې دی.
۴- دا څرګندونې کیدای شي د ناټو غړو ته یو خبرداری وي چې: ویښ اوسئ. روسیه مه کموئ او مسکو د خپل پام په مرکز کې د لوی ګواښ په توګه وساتئ.
۵ ـ حرف های وزیر دفاع استونی به نوعی، دل زده گی یک عضو پیمان اتلانتیک شمالی را از تداوم جنگ اوکراین نیز نشان میدهد.
«روزنگار»
پیرترین زندانی گوانتانامو آزاد شد
سیف الله پاچارا، تاجر پاکستانی که، در سال ۲۰۰۳ به اتهام تامین مالی القاعده دستگیر و در زندان گوانتانامو بسر می برد، آزاد گردید.
د الجزیرې ټلویزیون ویب پاڼه د دغه خبر د خپرولو پر مهال د پاکستان د بهرنیو چارو وزارت د ویاند له قوله لیکي:
۳۱ اکتبر ۲۰۲۲
سیف الله پاراچا، پیرترین زندانی بازداشتگاه گوانتانامو در کوبا، پس از ۲۰ سال بازداشت بدون اتهام آزاد و به کشور خود برگشت.
این وزارت، افزون بر ابراز خوشحالی از آزادی پاراچا، همچنان اعلام داشته است که:
پاکستان یک فرایند بین سازمانی گسترده برای تسهیل بازگرداندن پاراچا به کشور را تکمیل نموده است.
پاراچا ی تجارت پیشه، در سال ۲۰۰۳ در تایلند دستگیر و به تامین مالی القاعده متهم گردید.
در ماه می ایالات متحده آزادی پاراچا را تایید کرد. با این مفکوره که، او دیگر « یک تهدید مستمر» برای ایالات متحده نیست.
این تاجر ۷۴ تا ۷۵ ساله ی پاکستانی هرگز بطور رسمی متهم نگردیده و از قدرت قانونی اندکی برای به چالش کشیدن بازداشت خود برخوردار بود.
گوانتانامو یا زندان نظامی ایالات متحده ی امریکا، پس از ۱۱ سپتامبر برای نگهداری اعضای مظنون القاعده ، که در جریان تهاجم امریکا به افغانستان در سال ۲۰۰۱ دستگیر گردیدند، تاسیس شد.
از جمله ۷۸۰ زندانی ایکه در جریان به اصطلاح « جنگ علیه تروریزم» بازداشت شده بودند، ۷۳۲ نفر شان بدون اتهام زندانی بودند.
بسیاری از آنها بیش از یک دهه، بدون ابراز قانونی بازداشت خود در زندان بسر می بردند.
نزدیک به ۴۰ زندانی دیگر در بدنام ترین بازداشتگاه جهان، که به نمادی از نقض حقوق بشر تبدیل شده است، باقی مانده اند.
منبع خبر: الجزیره
در ده سال گذشته تقریباً ۱۰۰۰ روزنامه نگار کشته شده اند
در ده سال گذشته ۹۵۸ خبرنگار در جهان کشته شده اند و تعداد بیشتری از آنها هم در زندان به سر می برند.
لس کاله وړاندې ملګرو ملتونو د خبریالانو د ښه امنیت لپاره یو پلان جوړ کړ.
ولکر ترک، کمیسر عالی حقوق بشر در سازمان ملل متحد معتقد است که این طرح نتیجه ی خوبی داشته است و در سال های اخیر روزنامه نگاران کمتری کشته شده اند. تورک اخیرا در یک کنفرانس گفته است: هر تهدیدی برای یک روزنامه نگار تهدیدی برای حقوق آنهاست.
در عکس: یما سیاوش خبرنگار ترور شده افغانستانی، زمانیکه گلاب منگل را در یک گفتگوی ویژه به خاطر حمایت از طالبان به چالش می گیرد
هغه باور لري چې دوی نورو اقداماتو ته اړتیا لري. هغه له حکومتونو غوښتي چې د خبریالانو د خوندیتوب لپاره دې له تاوتریخوالي او تهدیدونو څخه نور اقدامات وکړي.
سازمان یونسکو از این واقعیت انتقاد می کند که بسیاری از قاتلان روزنامه نگاران و مجرمان آزاد می شوند.
بر اساس گزارش یونسکو، در سالهای ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱، یکصد و هفده روزنامه نگار کشته شدند.
بیشتر آنها در آمریکای لاتین و کارائیب کشته شدند. پس از آن آسیا و منطقه اقیانوس آرام می آید.
چند نفر جلوی چشم اعضای خانواده کشته شدند.
اما، در قبال گزارش سازمان ملل آنچه که مهم و قابل ذکر است این می باشد که، هیچ یک از نهاد های جهانی به شمول سازمان ملل، از قتل و کشتار بیرحمانه ی خبرنگاران در افغانستان و محدود ساختن آزادی های دموکراتیک حرفوی آنها گپ نمی زنند و گزارش نمیدهند. گویی افغانستان در یک سیاره ی دیگری به غیر از زمین قرار دارد. یا اینکه اینها روی ملاحظات خود از نشر اخبار مربوط به چالش های خبر نگاران در افغانستانّ بویژه در زیر استبداد طالبان، اطلاع رسانی نمی کنند و با کور گرفتن چشم های شان به یک اقدام خیلی شرم آور متوسل می شوند.
د دغو سازمانونو چوپتیا او د تاجک نژاد افغان خبریال یما سیواش د پراسرار وژنې په اړه څه نه ویل، په یوه ترهګریز برید کې چې شاید د طالبانو له خوا ترسره شوی وي، د دې ادعا ښه ثبوت دی.
کوهپایه های ستبر و سر به فلک بدخشان و دره خرم و زیبای یمگان در پویهٔ هزار سال و اندی پژواک فریاد های خشم آگین شاه ناصر خسرو فرزانهٔ یمگان را بگوش زمانه ها و نسل های پیهم بدخشان زمین و حوزهٔ زبان فارسی دری رسانیده اند.
پاورقی ها
۱- ډاکټر صاحب نظر مرادي، د بدخشان دار تره، دوهم ټوک، دوهم ټوک، ۶۵۷ مخ
۲- ډاکټر منوچهر ستوده، د بدخشان تاریخ، دوهم ټوک، ۱۸ مخ
3- مولانا عبدالحکيم او والوالجي رستاغي، کان بدخشان، مخ
۴- دکتر صاحبنظر مرادی، بدخشان در تاریخ، جلد دوم، ص.۶۶۲
۵- ادوارد براون تذکرهٔ نشر شده، دولت شاه سمرقندی، ص.۴۷۱۰
۶-کان بدخشان، مولانا عبدالحکیم ولوالجی.
۷- د ګران لوستونکي لپاره په دې لیکنه کې چې د ناصر د افکارو په دوام کې د بدخشان د پوهانو د ونډې په اړه څه ویل شوي دي، هره یوه یې د علمي څېړنو په سر کې ده چې باید هېره نه شي.